خبرگزاری مهر-گروه استانها: در حالی استان اردبیل با نام استانی کشاورزی و حاصلخیز در کشور مطرح که در سالهای اخیر به ویژه با روی کار آمدن ابزارهای کشاورزی مدرن از این قافله عقب مانده و نتوانسته است آن طور که باید خود را در زمره استانهایی با کشاورزی صنعتی و به روز قرار دهد.
اردبیل با داشتن ۸۰۰ هزار هکتار زمین کشاورزی شامل ۲۵۰ هزار هکتار اراضی آبی و ۵۵۰ هزار هکتار اراضی دیم با تولید محصولات متنوع غذایی، میوهجات، حبوبات و به ویژه سیبزمینی جایگاهی مناسب در تولیدات کشور دارد به طوری که شمال استان اردبیل با تولید سالانه میلیونها تن حبوبات، سویا، کلزا، دانههای روغنی و… به انبار غله کشور معروف شده است.
ایجاد و توسعه پایاب سد خداآفرین در شمال استان اردبیل نقطه عطفی در توسعه کشاورزی منطقه بوده و میتواند چهره جدیدی را به کشاورزی مدرن و رو به توسعه استان ببخشد که با تکمیل آن میتوان به آینده روشن کشاورزی اردبیل امیدوار بود.
در این میان توجه به کشاورزی مدرن و صنعتی در پایاب سد خداآفرین از چند سال قبل از سوی مسئولان استان آغاز شده به گونهای که در حال حاضر از ۳۷ هزار هکتار اراضی آبی سد خداآفرین تاکنون پنج هزار هکتار به شکل نوین به بهرهبرداری رسیده و تلاش بر این است تا فازهای جدید این پروژه نیز به سرانجام برسد.
در سال گذشته با مساعدت سازمان برنامه و بودجه قرار شد بانک کشاورزی بیش از ۵۰۰ میلیارد تومان برای تکمیل این پروژه تأمین منابع مالی کند تا بخش عظیمی از روند اجرایی این طرح آبی، خاکی به سرانجام برسد.
صرف نظر از این اعتبارات، ۶۰۰ میلیارد تومان نیز از محل فروش اراضی سازمان جهاد کشاورزی تأمین میشود تا روند اجرایی پرشتابی را در تکمیل و افتتاح این شبکه آبی، خاکی شاهد باشیم.
احداث شبکه آبیاری و زهکشی خداآفرین در شمال استان، تحولآفرین در مسیر افزایش درآمد کشاورزان و ایجاد فرصتهای اشتغال جدید است که دولت سیزدهم بیشترین اعتبارات را از محل صندوق ذخیره ارزی به این پروژه اختصاص داده و همچنان سازمان برنامه و بودجه مصمم است تا سایر منابع مورد نیاز را نیز تأمین کند.
اما توسعه کشاورزی مدرن نباید به اینجا منتهی شود بلکه نیاز است از شمال تا جنوب استان با برنامههای مدون مسئولان وارد ریل توسعه شده و اردبیل با گذر از کشاورزی سنتی، خود را هم ردیف استانهای توسعه یافته در حوزه تولیدات محصولات کشاورزی قرار دهد.
هر چند مسئولان سازمان جهاد کشاورزی مدعی ارائه الگوهای جدید به ویژه کشت سویا و کلزا در منطقه هستند اما همچنان کشت سنتی در این منطقه رواج دارد.
بیتفاوتی سرمایهگذاران در توسعه صنایع تبدیلی
ضرورت راهاندازی صنایع تکمیلی و وابسته در استان اردبیل با وجود تولید میزان بالایی از میوهجات، گوجهفرنگی، سیر و… به ویژه در شمال استان اردبیل و گلخانهها امروز بیش از پیش احساس میشود و باید حضور سرمایهگذاران بخش خصوصی در منطقه چهره واقعی به خود بگیرد.
بیتفاوتی و عدم توجه سرمایهگذاران بخش خصوصی به توسعه صنایع تبدیلی در اردبیل به یک معضل تبدیل شده و امروز در مشگینشهر به رغم آنکه تولید میلیونها تن سیب مرغوب را شاهدیم اما به دلیل نبود صنایع پیشرفته تبدیلی، سالانه شاهد تلف شدن میزان بالایی از این نعمات خدادادی هستیم.
تنوع تولید محصولات کشاورزی در شهرستان پارسآباد به حدی است که به معنای واقعی باید در یک نظام مدیریتی صحیح صنایع تبدیلی و تکمیلی متنوع راهاندازی شود.
ظرفیت ممتاز مرکز استان در بخش کشاورزی، گردشگری و توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی بسیار بالا است و راهی جز توسعه سرمایهگذاری در ابعاد مختلف با مشارکت بخش خصوصی وجود ندارد و باید تلاش شود تا از ظرفیت فراهم شده در افزایش اشتغال و سرانه درآمدی مردم استان استفاده کرد.
علاوه بر مرکز استان قرار است در سایر شهرستانها نیز به تناسب ظرفیت آنها توسعه اقتصاد دانشبنیان هدفگذاری شود که در شمال استان این تحول در بخش کشاورزی، مرکز و سایر مناطق نیز در حوزه گردشگری و صنایع تبدیلی و تکمیلی مد نظر قرار گرفته است.
شرایط بحرانی آب با عدم توجه به کشاورزی مدرن
بهینهسازی مصرف آب در بخش کشاورزی با توجه به خشکسالی و شرایط بحرانی منابع آبی بسیار ضروری است اما با عدم توسعه کشاورزی مدرن و هدررفت میزبان بالایی از منابع آب در کشاورزی سنتی با بحران جدی آب روبهرو هستیم که در این زمینه لازم است تا کشاورزان مورد حمایت جدی در پرداخت تسهیلات قرار گیرند تا از روشهای نوین آبیاری استفاده کنند.
همه ساله در زمان برداشت محصولاتی نظیر سیر، سیب، هندوانه، گوجه فرنگی، سیبزمینی و سایر صیفیجات مشکل عرضه محصول به قیمت مناسب مطرح میشود که در این بین ضروری است با یک نظام مدیریتی کشت و زرع در استان اردبیل مورد هدایت و راهنمایی صحیح کارشناسان جهاد کشاورزی قرار گیرد.
کاهش بارندگیها و خطر کمآبی در مناطق مختلف استان اردبیل، جدی است و با توجه به اینکه دغدغه اصلی زارعان در استان اردبیل تأمین منابع آب است، کشت و زرع در فضای بسته و گلخانهای میتواند تا حد زیادی این نگرانیها را کاهش دهد.
تولید محصولات گلخانهای تا ۷۰۰ هزار تن در اردبیل
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل در گفتو گو با خبرنگار مهر، اظهار کرد: با توسعه مجتمعهای گلخانهای به ویژه در اراضی مستعد پایاب سد خداآفرین ۷۰۰ هزار تن محصولات تولیدی در فضای بسته افزایش پیدا کرده به طوری که بزرگترین مجتمع گلخانهای کشور با تنوع تولید محصولات در شهرستان پارسآباد و در زمینی به مساحت یکهزار و ۶۰۰ هکتار در حال احداث است.
نادر تقیزاده تصریح کرد: با تجهیز و راهاندازی این مجتمع گلخانهای در فازهای مختلف سطح تولید افزایش خواهد یافت و ما شرایط مناسبی را برای صادرات محصولات به کشورهای آسیایی و اوراسیا شاهد خواهیم بود.
وی گفت: در سالهای اخیر مجموع گلخانههای دایر در سطح استان ۱۵ هکتار بوده که با برنامهریزی سازمان جهاد کشاورزی و حمایت همهجانبه استاندار اردبیل، این ظرفیت در حال حاضر به ۱۱۵ هکتار رسیده است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل افزود: میزان بهرهوری و صادرات محصولات تولید شده در مجتمعهای گلخانهای اردبیل متنوع و بازارپسند است و اغلب تولیدکنندگان به کشت فلفل، خیار، گوجه و محصولات صیفی و سبزی روی آوردند به طوری که در جنوب استان نیز تولید شاخه گل رز هلندی مورد حمایت جدی قرار گرفته است.
تقیزاده در بخش دیگری از سخنان خود خاطرنشان کرد: در تولید محصولات گلخانهای میزان اشتغال ۱۲ برابر و آمار صرفهجویی در مصرف آب ۱۰ برابر نسبت به فضای باز و کشت و زرع عمومی صرفهجویی و افزایش تولید را شاهدیم که این عناصر به بهبود تولیدات نیز کمک کرده است.
در مقابل این میزان تولیدات باغی و گلخانهای نبود صنایع تبدیلی به یک بحران در ایجاد ثروت تبدیل شده و بخش کشاورزی اردبیل را با چالشی جدی مواجه کرده است.
خروج محصولات کشاورزی اردبیل به صورت خام و دست نخورده و تحویل آن به سایر استانها برای تبدیل به مواد غذایی متنوع باب اشتغال و تولید ثروت را در این بخش به روی اردبیل بسته و به نظر میرسد هیچیک از برنامههای دولت و مسئولان محلی در ایجاد صنایع تبدیلی به ثمر ننشسته و تنها در حد حرف و سخن باقی مانده است.
تخفیف ۵۰ درصد آب بها به کشاورزان رعایتکننده الگوی کشت
نماینده مردم پارسآباد و بیلهسوار در مجلس شورای اسلامی نیز در گفتو گو با خبرنگار مهر، ضرورت توسعه کشت و زرع در مغان را یادآور شد و اظهار کرد: قرار شده با ارائه الگوی کشت در منطقه مغان، برای کشاورزانی که این الگو را رعایت کنند، آب بهای مصرفی تا ۵۰ درصد تخفیف داده شود.
عباس جهانگیرزاده از توسعه صنایع تبدیلی و فرآوری در منطقه مغان برای بستهبندی و صادرات محصولات کشاورزی خبر داد و تصریح کرد: ضروری است کشاورزان قبل از عملیات کشت با آشنایی کامل به کشت قراردادی و رعایت الگوی کشت عملیات زراعی خود را انجام دهند.
وی گفت: با توجه به اینکه اقتصاد استان اردبیل در اولویت اول به بخش کشاورزی اعم از زراعی، باغی و دامی متمرکز شده ما باید روز به روز در این حوزه به تقویت صنایع تبدیلی، فرآوری و بستهبندی مناسب همت و تلاشی راستین انجام دهیم.
مشگینشهر قطب تولید محصولات جالیزی
بعد از رکورد تولید سیب و انگور در باغات مشگینشهر، این شهرستان قطب تولید محصولات جالیزی در منطقه است اما به دلیل نبود صنایع تبدیلی و کارخانجات مرتبط در عرضه این محصولات به بازار نیز با مشکلاتی مواجه هستیم.
شهرستان مشگینشهر با تولید بیشترین محصول کدو تنبل که از کیفیت بالایی برخوردار است و توانسته علاوه بر تأمین نیاز استان، به سایر مناطق کشور نیز محصول خود را عرضه کرده و از این محل منابع درآمدی برای کشاورزان به دست یاید.
تولید ۱۳ هزار تن گوجهفرنگی با کیفیت مطلوب در این شهرستان و ایجاد اشتغال برای دهها هزار نفر در ۶ ماه اخیر با کشت و فرآوری این محصولات در مشگینشهر مشغول درآمد مناسبی عاید منطقه شده که وجود صنایع تبدیلی و تکمیلی میتواند این زنجیره تولید را کامل کرده و ثروت مضاعفی را برای استان حاصل کند.
تاکید وزارت جهاد کشاورزی بر کشت قراردادی و الگویی بهترین فرصت است تا با توجه به تولید چهار محصول غلهای ارزشمند در کشور، کشاورزان مشگینشهری نیز با تولید گندم، جو، محصولات حبوبات و همچنین دانههای روغنی حرفی برای گفتن در میدان تولید داشته باشند اما نبود صنایع تبدیلی مشکلات و نارساییها را در منطقه رقم زده ولی به گواه مسئولان تلاش بر این است تا با پشتیبانی و حمایت سرمایهگذاران در این زمینه برنامههای تحولی به وجود آید.
تولید ۵۰۰ هزار تن محصولات باغی و زراعی در مشگینشهر و روانه آن به بازار مصرف ایجاب میکند که انتظار کشاورزان در توسعه تولید با فناوریهای جدید برآورده شود.
قول وزیر جهاد کشاورزی برای ایجاد صنایع تبدیلی
اما در سفر چند هفته اخیر وزیر جهاد کشاورزی به استان اردبیل و بازدید از شهرستانهای استان این امیدواری را در کشاورزان ایجاد کرد تا در آینده نزدیک شاهد ایجاد واحدهای فرآوری محصولات کشاورزی بر پایه دانشبنیان در اردبیل نیز باشیم.
سید جواد ساداتینژاد در گفتو گو با خبرنگار مهر، از پرداخت تسهیلات مناسب برای سرمایهگذاران در حوزه صنایع تبدیلی و غذایی خبر داد و اظهار کرد: تلاشمان بر این است تا با همکاری بخش خصوصی و سرمایهگذاران زنجیره تولید و ارزش افزوده را در ابعاد مختلف به پیش ببریم.
وزیر جهاد کشاورزی تصریح کرد: دولت سیزدهم حامی کشاورزان در ابعاد مختلف زراعی، باغی و دامی است و سعی ما بر این است تا با حمایت و پشتیبانیهای لازم به ویژه خرید تضمینی محصولات نظیر گندم و دانههای روغنی بتوانیم مسیر حمایت و پشتیبانی در این بخش را با قوت و قدرت به پیش ببریم.
خروج ۷۵ درصد سیبزمینی تولیدی به صورت خام از اردبیل
توسعه صنایع تبدیلی مورد حمایت جدی جهاد کشاورزی است و تلاش بر این است تا ۷۵ درصد تولید سیبزمینی این استان که به صورت خام به سایر مناطق ارسال میشود، با ارزش افزوده بیشتر و ایجاد اشتغال برای جوانان منطقه همراه بوده و زمینه توسعه صنایع وابسته نیز فراهم آید.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل گفت: با توجه به نیاز ۷۰ هزار تنی بذر در استان اردبیل، تلاش ما بر این است تا با تولید بذر مورد نیاز جلوی دلالی و گرانفروشی را در این حوزه بگیریم و امکان تولید و عرضه بذر سیبزمینی و مینیتیوبر به شکل اصولی و قاعدهمند فراهم آید.
نادر تقیزاده از صدور مجوز برای تولید ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار عدد مینیتیوبر در استان خبر داد و افزود: ۲ میلیون عدد مینیتیوبر تاکنون تولید شده و نیازمندیها را تا فصل کاشت سیبزمینی تأمین میکنیم.
وی ضرورت اصلاح قیمتها را در تأمین بذر مورد نیاز با رعایت استانداردهای مورد نظر یادآور شد و خاطرنشان کرد: نباید در فاصله زمانی تولید تا مصرف عدهای با دلالی و یا واسطهگری بخواهند در این چرخه خللی ایجاد کنند بلکه شایسته است با روند نظارتی بر این فرآیند، امکان تولید و عرضه کیفی محصولات به شکل مطلوب فراهم آید.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل اضافه کرد: یک پنجم سیبزمینی کشور در استان اردبیل تولید میشود و ارزش تولید این محصول در سال زراعی جاری بیش از ۱۰ هزار میلیارد تومان بوده که تلاش میکنیم تا با توسعه صنایع تبدیلی از خامفروشی این محصول جلوگیری شود.
تاکید بر راهاندازی صنایع تبدیلی و حمایت از افراد توانمند در این زمینه باید جز رویکردهای اصلی مسئولان جهاد کشاورزی قرار گیرد، چرا که نقاط مختلف استان اردبیل با استعدادهای طبیعی، خدادادی و امکانات موجود بستری مساعد برای پرورش انواع محصولات کشاورزی، محصولات لبنی و پروتئینی را دارد و شرایط سرمایهگذاریهای مناسب نیز فراهم شده است.
نظر شما